Ο Θεός, η Φύση αν δεν πιστεύετε σ’ Αυτόν, μας έδωσε τις πέντε αισθήσεις για να έχουμε καλύτερη αντίληψη του περιβάλλοντος και να προφυλασσόμαστε. Μια από αυτές είναι και η όσφρηση, η οποία μπορεί να μας πληροφορήσει για τη χημική σύσταση του περιβάλλοντος, και όχι μόνο. Αν θέλετε π.χ. να τσεκάρετε αν έχει χαλάσει ένα φαγώσιμο πριν το γευτείτε, πρώτα θα το μυρίσετε και η όσφρηση σας θα σας ειδοποιήσει αν είναι κατάλληλο ή θα σας βλάψει.
Ξεχάστε τα όλα αυτά, καθώς τώρα «ειδικός» μας πληροφορεί ότι μια έντονη και δυσάρεστη δυσοσμία – κάτι που χτυπάει καμπανάκι στον εγκέφαλο – δεν είναι επικίνδυνη για την υγεία μας!
Αυτά τα ωραία ειπώθηκαν σε παρουσίαση που έγινε στην Περιφερειακή Ενότητα Μαγνησίας, παρουσία του περιφερειάρχη Θεσσαλίας Κώστα Αγοραστού, της αντιπεριφερειάρχη Δωροθέας Κολυνδρίνη, της Μαρίας Σαμαρά καθηγήτριας του Τμήματος Χημείας του ΑΠΘ, καθώς και καθηγητών του τμήματος.
Σύμφωνα με αυτήν «η δυσοσμία στην πόλη του Βόλου οφείλεται στην παρουσία κυρίως μερκαπτανών, αλδεϋδών και οξέων, προκαλεί ερεθισμό, αλλά δεν έχει επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου, καθώς οι πτητικές ενώσεις είναι δεν είναι τοξικές ή καρκινογόνες», όπως επισημάνθηκε στην παρουσίαση των αποτελεσμάτων της διερεύνησης της χημικής σύστασης και της προέλευσης της δυσοσμίας στο Πολεοδομικό Συγκρότημα Βόλου.
Όπως επισημάνθηκε, η κατηγορίες των πτητικών ενώσεων που προκαλούν τη δυσοσμία προέρχονται από:
- Εξάτμιση υγραερίων/πετρελαίου
- Καύση ορυκτών καυσίμων, βιομάζας και απορριμμάτων
- Παραγωγή ή ανακύκλωση πλαστικών
- Χωματερές αστικών απορριμμάτων
- Εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων
- Δευτερογενή σχηματισμό από οξείδωση υδρογονανθράκων
Επίσης τονίστηκε ότι η παρουσία των πτητικών ενώσεων οφείλεται σε συνδυασμό τοπικών εκπομπών από αστικές δραστηριότητες και μεταφοράς εκπομπών από σχετικά κοντινές βιομηχανικές και συναφείς δραστηριότητες σε ακτίνα μέχρι 7 χιλιόμετρα.
Σύμφωνα, λοιπόν, με την καθηγήτρια του ΑΠΘ οι πτητικές ενώσεις δεν συγκαταλέγονται σε τοξικές ή καρκινογόνες ενώσεις: Έχουν επιδράσεις στο αναπνευστικό, είναι ερεθιστικές για μάταια, μύτη και λαιμό, μπορούν να προκαλέσουν εμετό και αϋπνίες σε υψηλές συγκεντρώσεις, αλλά δεν είναι τοξικές και δεν παραμένουν πολύ στην ατμόσφαιρα λόγω δραστικότητας.
Η επικεφαλής του προγράμματος ανέφερε ότι υπάρχει συσχέτιση συγκεντρώσεων με ανέμους, μέγιστες συγκεντρώσεις εμφανίζονται όταν έχουμε βόρειους και βορειοδυτικούς ανέμους, αλλά και με νοτιάδες – δηλαδή, ΠΑΝΤΑ!
Επίσης είπε ότι υπάρχει επίδραση από τοπικές πηγές ή κοντινές πηγές κατά τη διάρκεια της δειγματοληψίας. Ακόμη και εκπομπές που εγκλωβίστηκαν κατά διάρκεια της νύχτας, λόγω της θερμοκρασιακής αναστροφής.
Όπως προκύπτει από τις 380 δειγματοληψίες που έγιναν από τον Ιούνιο του 2020 ως τον Νοέμβριο 2021, σε 13 διαφορετικά σημεία, σε διαφορετικές περιοχές. Σύμφωνα με την “ειδικό”, κα Σαμαρά, οι βιομηχανίες που είναι σε κοντινή απόσταση και ευθύνονται αλλά όχι όμως αποκλειστικά, επηρεάζουν ανάλογα με διεύθυνση ανέμου, προστίθενται στις οσμές που εκλύονται από αστικές δραστηριότητες. Είναι εννιά βιομηχανίες και τέσσερα σημεία στην πόλη που μετρήθηκαν.
Όσον αφορά στα αποτελέσματα της ολφακτομετρίας που έγινε σε έξι βιομηχανίες από ειδικό διαπιστευμένο εργαστήριο, που διερεύνησε αν οι εκπομπές καμινάδων συνέβαλαν στην οσμή, αναφέρθηκε ότι έγιναν μετρήσεις στον προαύλιο χώρο έξι βιομηχανιών (Χαλυβουργία, Σακουλάς, Πετρολίν, CaO, ΑΓΕΤ και ΒΙΟΜΑΡ), για διάστημα πέντε μηνών και διαπιστώθηκε ότι ακόμη και με τις χειρότερες μετεωρολογικά συνθήκες οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις συμβάλουν μόλις 1% ανά έτος (που αντιστοιχεί σε 20 ημέρες τον χρόνο).
Στον προαύλιο χώρο, γιατί ως γνωστόν, η καμινάδα… φυσάει στην αυλή…
Ισχύουν όλα όσα είπε η “ειδικός”;
1. Βολιώτης γιατρός απαντά
Το γεγονός ότι οι συνεχόμενοι ερεθισμοί στις οσμές προκαλούν συμπτώματα νόσων είναι τοξικές και δημιουργούν προβλήματα υγείας, τονίζει σε ανάρτησή του ο συμπολίτης γιατρός παθολόγος Μιχάλης Μεϊκόπουλος, σε απάντηση όσων ανακοινώθηκαν με την ολοκλήρωση του προγράμματος από την Περιφέρεια Θεσσαλίας.
«Δεν υπάρχει αντίφαση, με όλο το σεβασμό στους καθηγητές, ότι από τη μια μεριά οι οσμές προκαλούν συμπτώματα νόσων, ερεθίζοντας το ανώτερο αναπνευστικό, μάτια, μύτη, λαιμό, πεπτικό, εμέτους, νευρολογικό, αϋπνίες και από την άλλη δεν είναι τοξικές, οι οσμές ακόμη και αν προκαλούν οξέα προβλήματα υγείας, όπως λέει γιατί παραμένουν λίγο στον αέρα, σίγουρα κάποιο οξύ πρόβλημα με τους συνεχόμενους ερεθισμούς από την ύπαρξη των οσμών μπορεί να προκαλέσει χρονιότητα ή νοσήματα του ανοσοποιητικού ή συστηματικά με περαιτέρω νοσηρές προεκτάσεις: Οι οσμές αφού προκαλούν συμπτώματα νόσων είναι τοξικές και δημιουργούν προβλήματα υγείας. Τα συμπτώματα στα διάφορα συστήματα προκαλούνται από μικρόβια, ιούς φάρμακα τοξικά περιβαλλοντικά αίτια κ.α. Αφού δε θα πάθουμε καρκίνο ας βγαίνουμε έξω, να υπάρχουν οσμές και θα έχουμε μόνο προβλήματα από αναπνευστικό, πεπτικό ή νευρολογικά», αναφέρει ο κ. Μεϊκόπουλος.
2. Η άποψη της “ειδικού” copy paste από τον επίσης πολύπαθο Εύοσμο
Και είναι από το ίδιο πανεπιστήμιο, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), με την ΙΔΙΑ “ειδικό”- 2019: Όπως αναφέρει η τελική έκθεση, «από τις βιομηχανικές δραστηριότητες που βρίσκονται δυτικά – βορειοδυτικά του Κορδελιού και το αντικείμενό τους σχετίζεται με πιθανή εκπομπή θειούχων πτητικών οργανικών ενώσεων, οι υψηλότερες συγκεντρώσεις μερκαπτανών [σ.σ. που έχουν την πιο έντονη οσμή και γίνονται πιο άμεσα αντιληπτές στην όσφρηση] (μέχρι και εικοσαπλάσιες της διάμεσης συγκέντρωσης που μετρήθηκε μέσα στο Κορδελιό) παρατηρήθηκαν σε ορισμένες μονάδες των ΕΛ.ΠΕ».
Σύμφωνα με τα τελικά αποτελέσματα του ερευνητικού προγράμματος, οι συγκεντρώσεις αυτές παρατηρήθηκαν συγκεκριμένα «στη μονάδα αφυδάτωσης της λάσπης και στη μονάδα επεξεργασίας των υγρών αποβλήτων» των ΕΛΠΕ. Οι παραπάνω μονάδες, όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά «φαίνεται να αποτελούν εν δυνάμει πηγές δυσοσμίας για την αστική περιοχή του Κορδελιού όταν επικρατούν ευνοϊκές για τη μεταφορά της μετεωρολογικές συνθήκες». Υπογραμμίζεται, τέλος, ότι στις υπόλοιπες βιομηχανικές δραστηριότητες, οι συγκεντρώσεις μερκαπτανών ήταν χαμηλότερες ή το πολύ στα ίδια επίπεδα με τις αντίστοιχες τιμές μέσα στο Κορδελιό».
Η επιστημονικά υπεύθυνη του ερευνητικού προγράμματος, καθηγήτρια Χημείας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνη Σαμαρά, μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ, επισήμανε ότι τα … «οι μερκαπτάνες δεν είναι ενώσεις χαρακτηρισμένες ως καρκινογόνες και η συγκέντρωση στην οποία ανιχνεύονται μέσω της όσφρησης είναι πολύ χαμηλότερες από ό,τι οι συγκεντρώσεις που θα μπορούσαν να προκαλέσουν κάποια σοβαρή βλάβη στην υγεία». «Παρόλα αυτά η έκθεση σε τέτοιες ενώσεις μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό του αναπνευστικού συστήματος και κάποιες δευτερογενείς αντιδράσεις όπως ίλιγγο, ναυτία, αϋπνία και δακρύρροια».
Δεν κουράστηκε και πολύ η κα Σαμαρά, την είχε έτοιμη την κασέτα!
3. Ισχύει ότι “μόνο” ερεθισμό προκαλούν;
Πώς αλληλοεπιδρούν η δυσοσμία με τα αιωρούμενα σωματίδια PM10; Το ερώτημα θέτουν οι κάτοικοι στο δήμο Κορδελιού Ευόσμου για το τι συμβαίνει όταν οι μερκαπτάνες συνυπάρχουν στην ατμόσφαιρα με τα αιωρούμενα σωματίδια PM10, και υπάρχει αλληλεπίδραση αυτών των δύο. Ωστόσο απάντηση δεν πήραν.
Την απάντηση ωστόσο μας δίνει η Υπηρεσία Περιβάλλοντος του Ηνωμένου Βασιλείου:
Οι πτητικές οργανικές ενώσεις (volatile organic compounds, VOCs) είναι μια μεγάλη ομάδα υγρών και αερίων, πολλές από τις οποίες είναι άχρωμες και άοσμες. Δεδομένου ότι είναι πτητικές ουσίες, τα υγρά εξατμίζονται εύκολα σε θερμοκρασία δωματίου.
Οι πτητικές οργανικές ενώσεις αποτελούν ζήτημα γενικής ανησυχίας λόγω της ικανότητάς τους να αντιδρούν με άλλους ρύπους όπως τα οξείδια του αζώτου στα χαμηλά στρώματα της ατμόσφαιρας σχηματίζοντας όζον. Οι υψηλές συγκεντρώσεις όζοντος στην επιφάνεια του εδάφους μπορούν να βλάψουν την ανθρώπινη υγεία, να προκαλέσουν ζημιές στις καλλιέργειες κ.α.
Ορισμένες πτητικές οργανικές ενώσεις μπορεί να είναι άμεσα επιβλαβείς με τη μορφή καρκινογόνων ουσιών για την ανθρώπινη υγεία. Αυτές μπορούν να συμβάλουν στην υπερθέρμανση του πλανήτη μέσω του αέριου μεθανίου ή να καταστρέψουν το όζον μέσω του μεθυλοβρωμιδίου. Η στοιβάδα του όζοντος είναι απαραίτητη για την προστασία της επιφάνειας της γης από την επιβλαβή υπεριώδη ακτινοβολία.
Υπηρεσία Περιβάλλοντος του Ηνωμένου Βασιλείου.
4. Συνεχής νομοθεσία για τις πτητικές οργανώσεις
Αν οι πτητικές ουσίες είναι τόσο αβλαβείς, άντε και την σκαπουλάρεις με ερεθισμό στα μάτια, αϋπνία, εμετό και προβλήματα στο αναπνευστικό κ.α. προς τι τότε όλο αυτό το κατεβατό νόμων που αφορούν στις πτητικές οργανώσεις;
Στον ιστότοπο του Ελληνικού Ινστιτούτου Υγιεινής και Ασφάλειας Εργασίας, μπορείτε να δείτε τις αποφάσεις δεκαετιών και τις τροποποιήσεις τους. Οι αποφάσεις είναι κατόπιν οδηγιών ΟΗΕ και ΕΕ. Οι αναφορές ξεκινούν από το 1997 και αφορούν στην υγεία αλλά και το περιβάλλον. Μπορείτε να τις δείτε όλες ΕΔΩ.
Κατά τα άλλα, όλοι εμείς πρέπει να “ακούμε ειδικούς” και να γνέφουμε συγκαταβατικά. Που είσαι Γκρέτα; Εσύ δεν λες να ακούμε τους επιστήμονες; Πάρε μια κα Σαμαρά, τώρα, να έχεις!