Kαθώς ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος εισέρχεται στον τελευταίο χρόνο του, το Λονδίνο επιδιώκει να ενισχύσει τις θέσεις του και να εξασφαλίσει την υποστήριξη του σιωνιστικού κινήματος το οποίο αναπτύσσεται στους κόλπους των εβραϊκών κοινοτήτων της Ευρώπης και της Αμερικής
Ο Λάιονελ Γουόλτερ Ρότσιλντ ήταν ο «Λόρδος Ροτσιλντ» στον οποίο ο Μπάλφουρ απηύθυνε την πρότασή του το 1917 σχετικά με την ίδρυση ενός εβραϊκού κράτους.
Στις 2 Νοεμβρίου 1917, η βρετανική κυβέρνηση εξέφρασε τη συμπάθειά της με τις εβραιοσιωνιστικές φιλοδοξίες και ανακοίνωσε ότι θα καταβάλει τις «καλύτερες προσπάθειές της» για να διευκολύνει «την εγκαθίδρυση στην Παλαιστίνη μιας «εθνικής κατοικίας» για τον εβραϊκό λαό». Η ανακοίνωση ήρθε σε μια επιστολή του Υπουργού Εξωτερικών Άρθουρ Μπάλφουρ προς τον Λάιονελ Γουόλτερ, τον 2ο Λόρδο Ρότσιλντ (1868-1937) ο ανεπίσημος ηγέτης της βρετανικής εβραϊκής κοινότητας. Η συμφωνία Μπάλφουρ έγινε ο διπλωματικός θεμέλιος λίθος του κράτους του Ισραήλ. Η προέλευση της επιστολής είχε ξεκινήσει στις αρχές του εικοστού αιώνα, όταν ο Ρώσος Σιωνιστής χημικός, Χάιαμ Βάιτσμαν, ο κορυφαίος εκπρόσωπος του Σιωνισμού στη Βρετανία, άρχισε να ζητά υποστήριξη από τον βρετανικό λαό, λίγο αφότου εγκαταστάθηκε στο Μάντσεστερ το 1904.
Προέλευση στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο
Ξεκινώντας το 1916, οι Βρετανοί ήλπιζαν ότι σε αντάλλαγμα για την υποστήριξή τους στον Σιωνισμό, «οι Εβραίοι» θα βοηθούσαν στη χρηματοδότηση των αυξανόμενων δαπανών του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, ο οποίος γινόταν όλο και πιο επαχθής. Το πιο σημαντικό, η πολιτικά υπεύθυνοι του Υπουργείου Εξωτερικών πίστευαν ότι οι Εβραίοι θα μπορούσαν να επικρατήσουν για να πείσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες να συμμετάσχουν στον πόλεμο. Εκείνη την εποχή, υπήρχαν πολύ έντονα φιλοσιωνιστικά αισθήματα για τους Εβραίους και την ιστορία τους, από πολλά μέλη της πολιτικής ελίτ και του κατεστημένου. Πολλοί από τους ηγέτες της Βρετανίας, συμπεριλαμβανομένου του πρωθυπουργού Ντέιβιντ Λόιντ Τζορτζ και του ίδιου του Μπάλφουρ, Αυτοί οι άνδρες ήταν βαθιά θρησκευόμενο. Είχαν μεγαλώσει με βάση τη Βίβλο και οι Άγιοι Τόποι ήταν το πνευματικό τους σπίτι. Πίστευαν ότι ο σύγχρονος Σιωνισμός θα εκπλήρωνε μια θεϊκή υπόσχεση και θα επανεγκαταστούσε τους Εβραίους στη γη των αρχαίων πατέρων τους.
Αποδείχθηκε εντελώς το αντίθετο, γιατί σημερινός σύγχρονος Σιωνισμός είναι εντελώς κοσμικός, παρά θρησκευτικός.
Το κείμενο της επιστολής
Η Διακήρυξη Μπάλφουρ χρησιμοποιούσε εσκεμμένα ασαφή γλώσσα. Ο όρος «εθνική κατοικία» επιλέχθηκε για να ελαχιστοποιηθεί το σιωνιστικό όνειρο, να γίνει η Παλαιστίνη εβραϊκό κράτος. Οι Άραβες, των οποίων τα «πολιτικά και θρησκευτικά» (όχι εθνικά και πολιτικά) δικαιώματα δεν έπρεπε να θιγούν όπως το έθεσε η διακήρυξη, αναφέρονταν μόνο ως «υπάρχουσες μη εβραϊκές κοινότητες».
Η Διακήρυξη του Μπάλφουρ δεν απέδωσε άμεσα καρπούς. Ωστόσο, οι Βρετανοί σε γενικές γραμμές κράτησαν τον λόγο τους, και για τουλάχιστον δύο δεκαετίες μέχρι το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου επέτρεψαν στο σιωνιστικό κίνημα να φέρει εκατοντάδες χιλιάδες Εβραίους μετανάστες στην Παλαιστίνη. Φυσικά υπάρχει και η «θεωρία συνωμοσίας» ότι ο Χίτλερ και το Ολοκαύτωμα ήταν μέσα στο σχέδιο για να ασκηθεί πίεση στους Εβραίους να αναζητήσουν καταφύγιο στην Παλαιστίνη.
Αυτές οι νέες αφίξεις δημιούργησαν εκατοντάδες οικισμούς, συμπεριλαμβανομένων πολλών πόλεων καθώς και πολιτικών, οικονομικών,
στρατιωτικών και πολιτιστικών υποδομών του μελλοντικού κράτους του Ισραήλ.
Η Διακήρυξη του Μπάλφουρ ήταν το εναρκτήριο κεφάλαιο μιας ημιτελούς ακόμα ιστορίας.
Η πρωτότυπη επιστολή παρουσιάστηκε στη Βρετανική Βιβλιοθήκη το 1924 από τον Λάιονελ Γουόλτερ, τον 2ο Λόρδο Ρότσιλντ:
Υπουργείο Εξωτερικών,
2 Νοεμβρίου 1917.
Αγαπητέ Λόρδε Ρότσιλντ,
Έχω μεγάλη χαρά να σας μεταφέρω, εξ ονόματος της Κυβέρνησης της Αυτού Μεγαλειότητας, την ακόλουθη δήλωση συμπαράστασης προς τις εβραιοσιωνιστικές φιλοδοξίες, η οποία υποβλήθηκε και εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο:
«Η Κυβέρνηση της Αυτού Μεγαλειότητας θεωρεί ευνοϊκά την ίδρυση στην Παλαιστίνη μιας εθνικής κατοικίας για τον εβραϊκό λαό και θα καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να διευκολύνει την επίτευξη αυτού του σκοπού, με σαφήνεια ότι δεν θα γίνει τίποτα που μπορεί να βλάψει τα αστικά και θρησκευτικά δικαιώματα των υφιστάμενων μη εβραϊκών κοινοτήτων στην Παλαιστίνη, ή τα δικαιώματα και το πολιτικό καθεστώς που απολαμβάνουν οι Εβραίοι σε οποιαδήποτε άλλη χώρα».
Θα σας ήμουν ευγνώμων εάν φέρατε αυτή τη δήλωση σε γνώση της Σιωνιστικής Ομοσπονδίας.
Με εκτίμηση
Άρθουρ Τζέιμς Μπάλφουρ
