Της ανοησίας το ανάγνωσμα που εγείρει και θέματα νομιμότητας…
Όταν ένας συγγραφέας παραδίδει το βιβλίο του σε έναν εκδότη, ο δεύτερος έχει δικαίωμα να παρέμβει στο κείμενο του, στην πλοκή του, στον τρόπο έκφρασης προτείνοντας κάποιες αλλαγές που θεωρεί ότι πρέπει να γίνουν, για πολλούς λόγους, κυρίως εμπορικούς ή πολιτικούς. Όσο πιο “μεγάλος” ο συγγραφέας, τόσο και λιγότερες οι παρεμβάσεις, ενώ τα μεγάλα και καθιερωμένα ονόματα πάνε κατευθείαν τυπογραφείο, χωρίς καμία επιμέλεια.
Ωστόσο ο συγγραφέας δίνει τη συγκατάθεση του για τις όποιες αλλαγές και παρεμβάσεις, ή αλλιώς… φεύγει και πάει σε άλλον εκδότη.
Τώρα τα μυθιστορήματα της Άγκαθα Κρίστι «διορθώνονται», για να αφαιρεθούν «ρατσιστικές αναφορές και άλλες προσβλητικές εκφράσεις» μετά θάνατον της, που σημαίνει ότι η ίδια δεν μπορεί να συναινέσει, γεγονός που εγείρει ερωτήματα τόσο νομικά, από θέμα πνευματικών δικαιωμάτων, όσο και ηθικά.
Η λέξη native (ιθαγενής) μετατρέπεται σε local (ντόπιος), η λέξη nigger (νέγρος) αφαιρείται εντελώς, μια «τσιγγάνα» γίνεται «νεαρή γυναίκα», ενώ απαλείφονται αναφορές σε εθνότητες και φυλές.
Σύμφωνα με τη βρετανική Telegraph, ο εκδοτικός οίκος HarperCollins επιμελήθηκε εκ νέου κάποιες ψηφιακές εκδόσεις, μεταξύ αυτών και των Ηρακλή Πουαρό και Μις Μαρπλ, διορθώνοντας κείμενα ή αφαιρώντας εξ ολοκλήρου άλλα, ώστε να εξαφανίσει αναφορές και εκφράσεις που μπορούν να αποδειχτούν προσβλητικές στα σύγχρονα κοινά.
Ειδικότερα, οι αλλαγές αυτές αφορούν τις ψηφιακές εκδοχές των νέων εκδόσεων που κυκλοφόρησαν μετά το 2020 και παρεμβαίνουν σε περιγραφές ή αναφορές σε εθνικότητα ή φυλή που μπορούν να εκληφθούν ως προσβλητικές, ιδίως σε περιπτώσεις χαρακτήρων που συναντούν οι πρωταγωνιστές της Κρίστι εκτός Ηνωμένου Βασιλείου.
Οι τροποποιήσεις στα βιβλία που κυκλοφόρησαν μεταξύ 1920 – 1976 (χρονιά θανάτου της Κρίστι) αφορούν αλλαγές στους εσωτερικούς μονολόγους των αφηγητών. Για παράδειγμα, στο πρώτο μυθιστόρημα της Κρίστι «Η μυστηριώδης υπόθεση Στάιλς» (The Mysterious Affair at Styles), ο Πουαρό περιγράφει έναν άλλο χαρακτήρα ως «εβραίο, φυσικά», αναφορά που έχει αφαιρεθεί στη νέα έκδοση.
Στο ίδιο βιβλίο, μια γυναίκα που περιγράφεται ως «τσιγγάνα» αλλάζει σε «νεαρή γυναίκα», ενώ έχουν αφαιρεθεί όλες οι αναφορές σε Ρομά από το κείμενο.
Στην αναθεωρημένη εκδοχή της συλλογής διηγημάτων Miss Marple’s Final Cases and Two Other Stories, η λέξη native (ιθαγενής) μετατρέπεται σε local (ντόπιος).
Σε κείμενο όπου υπηρέτης περιγράφεται ως «μαύρος και χαμογελαστός», πλέον ο χαρακτήρας αναφέρεται μόνο πως γνέφει, χωρίς ειδική μνεία στη φυλή του. Και στο μυθιστόρημα του 1937 «Έγκλημα στο Νείλο», οι αναφορές σε «Νούβιους» (σ.σ Nubian people, λαός που κατοικούσε σε περιοχή κατά μήκος του Νείλου) έχουν αφαιρεθεί.
Η λέξη nigger (νέγρος) έχει αφαιρεθεί στις αναθεωρημένες εκδόσεις τόσο στην πρόζα της Κρίστι όσο και στους διαλόγους των χαρακτήρων της.
Στη νέα έκδοση του μυθιστορήματος του 1964 «Το σπίτι με τους ιβίσκους» (A Caribbean Mystery), μία σκέψη της Μις Μαρπλ πως ένας χαμογελαστός υπάλληλος ξενοδοχείου από τη δυτική Ινδία «έχει τόσο όμορφα λευκά δόντια» έχει απαλειφθεί, όπως ακριβώς και ανάλογες αναφορές.
Οπότε καταλαβαίνουμε ότι είναι κακό να είναι κάποιος εβραίος, ή μαύρος ή τσιγγάνος και πρέπει να το κρύψουμε, να το αποσιωπήσουμε, πόσο μάλλον αν ένας Ινδός έχει κατάλευκα δόντια! Αν όλη αυτή η «πολιτική ορθότητα» δεν είναι συνάμα και «λευκή υπεροψία» που «διορθώνει» την ύπαρξη φυλών και εθνοτήτων, τότε τι είναι;
Η λέξη νέγρος (negro, noir, nègre και nigger σε πολλές Ευρωπαϊκές γλώσσες) προέρχεται από το nigrum, που σημαίνει “μαύρος”. Η λέξη ταυτίστηκε με την αποικιοκρατία και το εμπόριο σκλάβων. Άρα, καταργώντας σήμερα τη λέξη από τους «πολιτικά ορθούς» λευκούς, τι πετυχαίνουν; Να σβήσουν την Ιστορία των λευκών αποικιοκρατών από τις συνειδήσεις και όχι να αλλάξουν το χρώμα των μαύρων, οι οποίοι δεν έχουν και κανένα κόμπλεξ για το δέρμα τους!
Το “Run, Nigger, Run” είναι ένα δημοτικό τραγούδι που τεκμηριώθηκε για πρώτη φορά το 1851. Είναι γνωστό από πολλές εκδοχές. Ανταποκρινόμενο στην άνοδο των περιπόλων σκλάβων στις δουλοκτήτριες νότιες Ηνωμένες Πολιτείες, το τραγούδι μιλά για έναν ανώνυμο νέγρο που προσπαθεί να ξεφύγει από μια περιπολία σκλάβων και να αποφύγει τη σύλληψη.
Το τραγούδι κυκλοφόρησε ως διαφημιστική ηχογράφηση αρκετές φορές, ξεκινώντας από τη δεκαετία του 1920, και συμπεριλήφθηκε στην ταινία του 2013 12 Χρόνια Σκλάβος.
Δεν προσβάλει το τραγούδι τους μαύρους, αλλά εκθέτει τους Ευρωπαίους λευκούς που, αφού καθάρισαν τους ιθαγενείς -και όχι ντόπιους- στον Νέο Κόσμο, την Αμερική, την Ήπειρο που κατέκτησαν κι έγιναν αφεντικά, μετά ξεκίνησαν και το σκλαβοπάζαρο των “νέγρων”.
Τι το κάνεις, λοιπόν, το δημοτικό τραγούδι; Το ξαναγράφεις από την αρχή για να σβήσεις την Ιστορία;
Να λείπει η τόση υποκρισία, πια, της πολιτικής ορθότητας της λευκής υπεροχής… Άλλος έχει το όνομα, κι άλλος τη χάρη!
Υ.Γ. Για τον Πουαρό που συνέχεια τονίζει ότι είναι Βέλγος και όχι Γάλλος, θα γίνει αλλαγή; Ή αυτό δεν προσβάλλει καμία εθνότητα;