Ενώ οι πρώτες καταμετρήσεις έδιναν καθαρή νίκη στον Μπολσονάρου στην αναμέτρηση του με τον Λούλα για την προεδρία της Βραζιλίας, το σκορ έληξε υπέρ του δεύτερου με οριακή διαφορά.
«Φοίνικα της Βραζιλίας» αποκαλούν διεθνή ΜΜΕ τον Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα του τόξου «εμβόλια και πανδημία, κλιματική αλλαγή και Αμαζόνιος» και γενικά όλο εκείνο το τάχα μου δήθεν μου προοδευτικό αφήγημα στο οποίο ο Μπολσονάρου αρνιόταν να ακολουθήσει.
Ο γερο-λύκος της διαφθοράς, ετών 77 σήμερα, μεταφέρθηκε μια νύχτα και με ελικόπτερο σαν εγκληματίας που ήταν, στις 7 Απριλίου του 2018 στο κελί του στην Κουριτίμπα. Ο Τύπος τότε έκανε λόγο για έναν «τελειωμένο» Λούλα, «πολιτικά νεκρό» και θαμμένο στη ντροπή.
Από το κελί της φυλακής του, ο Λούλα παρακολούθησε τη νίκη του Ζαΐχ Μπολσονάρου στις προεδρικές εκλογές του Οκτωβρίου 2018, κι ακόμη χειρότερα είδε τον χειρότερο εχθρό του, τον δικαστή της επιχείρησης «Λάβα Τζάτο» που τον καταδίκασε, Σέρχιο Μόρο, να γίνεται υπουργός Δικαιοσύνης. Ο πρώην ηγέτης των εργατών, ιδρυτής του μεγάλου Εργατικού Κόμματος (PT), δημοφιλής πρόεδρος μιας χρυσής δεκαετίας (2003-2011), που ο έτερος σιχαμένος σοσιαλιστής και λαοπλάνος, ο Μπαράκ Ομπάμα, τον είχε αποκαλέσει «δημοφιλέστερο πολιτικό του κόσμου», δεν ήταν παρά μια σκιά του εαυτού του.
Το ιστορικό του
- Το 2003: Γίνεται ο πρώτος πρόεδρος της Βραζιλίας που ανήκει στην εργατική τάξη. Επανεκλέγεται το 2006 για άλλα τέσσερα χρόνια.
- Το 2005: Απαλλάσσεται από την ηγεσία του PT, έπειτα από κατηγορίες για την εμπλοκή του σε σκάνδαλα διαφθοράς.
- Το 2016: Ο δικαστής αρμόδιος για υποθέσεις διαφθοράς Σέρζου Μούρου διατάσσει να ερευνηθεί το σπίτι του, ταπείνωση για τον Λούλα, που κατόπιν εμποδίζεται να γίνει υπουργός της δελφίνου του Τζίλμας Χουσέφ, η οποία εντέλει παύεται από το αξίωμά της τον Αύγουστο.
- Το 2017: Ο δικαστής Μούρου καταδικάζει τον Λούλα να εκτίσει εννιά χρόνια και έξι μήνες κάθειρξη για διαφθορά και νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματική δραστηριότητα. Κατηγορείται πως έλαβε παραθαλάσσιο διαμέρισμα σε αντάλλαγμα για την παραχώρηση συμβάσεων δημοσίων έργων σε κατασκευαστική εταιρεία.
- Το 2018: Εφετείο απορρίπτει προσφυγή του και τού επιβάλει ακόμη πιο βαριά ποινή, κάθειρξη 12 ετών κι ενός μήνα.
>Το Ανώτατο Δικαστήριο απορρίπτει την υστάτη προσφυγή των συνηγόρων υπεράσπισης του Λούλα για να αποτραπεί η φυλάκισή του. Η διαταγή φυλάκισής του εκδίδεται από τη δικαιοσύνη την επομένη.
>Κλεισμένος για δύο ημέρες στα γραφεία του συνδικάτου των μεταλλωρύχων στο Σαν Μπερνάρντου ντου Κάμπου, κοντά στο Σαν Πάουλου, πλαισιωμένος από υποστηρικτές του, καταλήγει να παραδοθεί στις αρχές και μετάγεται στη φυλακή στην Κουριτσίμπα (νότια), στα κρατητήρια μέσα στις εγκαταστάσεις της ομοσπονδιακής αστυνομίας.
>Η υποψηφιότητα του Λούλα στις προεδρικές εκλογές παρουσιάζεται επίσημα από το PT. Είναι το μεγάλο φαβορί των δημοσκοπήσεων.
>Το ανώτατο εκλογοδικείο (TSE) ακυρώνει την υποψηφιότητα του Λούλα για τρίτη θητεία. Αντικαθίσταται από τον υποψήφιο αντιπρόεδρό του Φερνάντου Αντάτζι και παρακολουθεί ανίσχυρος, από τη φυλακή, τη νίκη του υποψήφιου της άκρας δεξιάς, του Ζαΐχ Μπολσονάρου, την 28η Οκτωβρίου. - Το 2019: Ο Λούλα βγαίνει από τη φυλακή. Την προηγουμένη, τα μέλη του Ανώτατου Δικαστηρίου αποφάσισαν, με οριακή πλειοψηφία, να αναιρέσουν την δικαστική απόφαση δυνάμει της οποίας κάποιος μπορεί να φυλακιστεί μετά την πρώτη καταδίκη του από εφετείο, ενώ είναι ακόμη δυνατές και άλλες προσφυγές, κάτι που ίσχυε στην περίπτωση του πρώην προέδρου.
- Το 2021: Δικαστής του ομοσπονδιακού Ανωτάτου Δικαστηρίου, ο Έιντσον Φακίν, διατάσσει —μόνος— να ακυρωθούν οι καταδίκες του για διαφθορά, εξέλιξη που σημαίνει ότι είναι πλέον σε θέση να αντιμετωπίσει τον Ζαΐχ Μπολσονάρου στις προεδρικές εκλογές του 2022, αν και δεν έχει αθωωθεί ακόμη. Την απόφαση επικυρώνουν τα άλλα μέλη στην ολομέλεια της 15ης Απριλίου.
> Αργότερα το ίδιος έτος, το Ανώτατο Δικαστήριο αποφαίνεται πως ο δικαστής Μούρου ήταν «μεροληπτικός» στη δίκη του Λούλα. - Το 2022: Η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ συμπεραίνει ότι τάχα η έρευνα και οι διώξεις σε βάρος του Λούλα παραβίασαν το δικαίωμά του να δικαστεί από αμερόληπτο δικαστήριο.
> Ο Λούλα ανακοινώνει την υποψηφιότητά του για την προεδρία, για έκτη φορά, με υποψήφιο αντιπρόεδρο τον Ζεράλντου Άλκμιν (κεντροδεξιά), τον οποίο είχε νικήσει στον δεύτερο γύρο το 2006.
> Ο Λούλα παντρεύεται για δεύτερη φορά, με την Χοζάντζελα ντα Σίλβα, γνωστή επίσης ως «Ζάνζα», κοινωνιολόγο και στέλεχος του PT, 21 χρόνια νεότερή του. > Αργότερα, καταλαμβάνει την πρώτη θέση στις προεδρικές εκλογές, συγκεντρώνοντας το 48% των ψήφων, έναντι 43% του απερχόμενου “ενοχλητικού”
προέδρου Ζαΐχ Μπολσονάρου.
> Τελικά εκλέγεται για τρίτη θητεία στην προεδρία της Βραζιλίας κερδίζοντας τον κ. Μπολσονάρου με λιγότερες από δυο μονάδες διαφορά στον δεύτερο γύρο.
«Τίποτα δεν μπορεί να με νικήσει! (…) Βγαίνω έξω χωρίς μίσος», αναφώνησε ο Λούλα κατά την έξοδό του αγκαλιάζοντας τη νέα του σύντροφο, Ροζάντζελα, γνωστή ως «Janja», μια μαχητική κοινωνιολόγο του Εργατικού Κόμματος της Βραζιλίας. Κι επέστρεψε γρήγορα στο σωματείο των μεταλλουργών του Σάο Μπερνάρντο ντο Κάμπο, όπου τον περίμεναν χιλιάδες οπαδοί του με δάκρυα στα μάτια. Ενώπιον των υποστηρικτών του ο Λούλα διεμήνυσε ότι θέλει να «σώσει» τη Βραζιλία από το «πρότζεκτ μίσους» του Ζαΐχ Μπολσονάρου, και όλα θυμίζουν ΗΠΑ, σε ριμέικ Βραζιλιάνικο.
Η σιωπή του Μπολσονάρου
Η σιωπή του προέδρου Μπολσονάρου εγείρει πολλά ερωτήματα, και δεν θα εκπλαγούμε αν ακούσουμε για μαγείρεμα εκλογών. Δεν έχει εκφραστεί ούτε στους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης, όπου είναι συνήθως πολύ δραστήριος.
Με καταμετρημένο το 99% των ψήφων, ο Λούλα έλαβε το 50,9% των ψήφων, ή περίπου 60,3 εκατομμύρια ψήφους. Ο Μπολσονάρο έλαβε 49,1 τοις εκατό ή 58,2 εκατομμύρια ψήφους. Η ανώτατη εκλογική αρχή, το Ανώτατο Εκλογικό Δικαστήριο (TSE), που καταμέτρησε το 20,58 τοις εκατό (32,2 εκατομμύρια ψήφους) ήταν «αποχές», που σημαίνει ότι ο ψηφοφόρος δεν επέλεξε καθόλου υποψήφιο.
Η υψηλή συμμετοχή του Λούλα στα βορειοανατολικά – τη φτωχότερη περιοχή της χώρας και το παραδοσιακό του προπύργιο, κατέστησε δυνατή την ήττα του Μπολσονάρο παρά τον θρίαμβο των συντηρητικών στις μεγαλύτερες μητροπόλεις του έθνους, Σάο Πάολο και Ρίο ντε Τζανέιρο. Ο Μπολσονάρο απολάμβανε την υψηλότερη υποστήριξή του στη συνοριακή περιοχή της Βενεζουέλας Roraima, τώρα πυκνοκατοικημένο με σοσιαλιστές πρόσφυγες και στο κρατίδιο της Ροντόνια.
Ενώ ο αριθμός των αποχών ήταν πολύ μεγαλύτερος από τον αριθμό των ψήφων που χώριζαν τους δύο υποψηφίους, το ποσοστό των ψηφοφόρων που επέλεξαν να μην επιλέξουν κανέναν υποψήφιο μειώθηκε ελαφρά από 20,95 τοις εκατό στον πρώτο γύρο που έφερε αντιμέτωπους τον Λούλα και τον Μπολσονάρο έναντι ενός μεγαλύτερου αριθμού υποψηφίων, στο 20,56%, ένα άνευ προηγουμένου αποτέλεσμα στην ιστορία της Βραζιλίας που υποδηλώνει ότι οι υποψήφιοι κατάφεραν να απομακρύνουν τους αναποφάσιστους ψηφοφόρους από το περιθώριο.
Ο Μπολσονάρο δεν έχει σχολιάσει ακόμη δημόσια. Φήμες σε μεγάλες βραζιλιάνικες εφημερίδες υποστηρίζουν ότι απορρίπτει αιτήματα να τον επισκεφτούν ή να μιλήσουν μαζί του. Το βραζιλιάνικο ειδησεογραφικό δίκτυο Jovem Pan ανέφερε ότι πηγές μέσα στο προεδρικό μέγαρο της Βραζιλίας «δεν περίμεναν» ότι ο Μπολσονάρο θα μιλήσει την Κυριακή.
Ο Λούλα συγκεκριμένα δεν ανέφερε ότι έλαβε καμία κλήση αναγνώρισης από τον Μπολσονάρο στη νικητήρια ομιλία του.
Οι μπολσοναριστές, από την πλευρά τους, είναι εξαιρετικά απογοητευμένοι.
«Έχω αηδιάσει, ο βραζιλιάνικος λαός δεν μπορεί να καταπιεί μια χειραγωγημένη εκλογική διαδικασία όπως αυτή και την επαναφορά της εξουσίας στα χέρια ενός κλέφτη. Ο Μπολσονάρου πρέπει να δράσει γρήγορα, αλλιώς δεν θα μπορεί να γίνει τίποτα», έκρινε η Ρουθ ντα Σίλβα Μπαρμπόσα, 50χρονη εκπαιδευτικός, εμφανώς ταραγμένη αφού παρακολούθησε τα αποτελέσματα στην Μπραζίλια.
Άλλοι ήδη αναγνώρισαν την ήττα του, ανάμεσα τους και ο Σέρζου Μούρου — ο άλλοτε δικαστής ειδικευμένος σε υποθέσεις διαφθοράς που καταδίκασε τον Λούλα.
«Έτσι είναι η δημοκρατία. Θα είμαι στην αντιπολίτευση το 2023», σχολίασε μέσω Twitter αυτός που έστειλε τον Λούλα στη φυλακή.